MEDYAPOST - Türkiye'nin En Derin Haber ve Bilgi Sitesi

diyarbakir hep turklerin baskenti oldu



TÜRKLERİN BAŞKENTİ Diyarbakır

Diyarbakır'ı hayali başkent yapanlar, önemli bir özelliğini unutuyorlar.
22 Şubat 2009 / 06:17

turklerin-baskenti-diyarbakir

Yerel seçimler öncesi özellikle Diyarbakır'da DTP ve AKP arasında müthiş bir rekabet yaşanıyor. DTP Diyarbakır'ın "Kürtlerin kalesi" olduğu imajını yaratarak, bölgedeki ağırlığını pekiştirmeye çalışırken, AKP "iktidar olma" inisiyatifini kullanarak, bölgeye hizmetin daha çok götürülmesi için hazırladığı projelerle DTP'nin oylarını eritmeyi amaçlıyor.

Güneydoğu'da DTP için "vazgeçilmez" olan Diyarbakır'la ilgili, Bugün gazetesi yazarı Erhan Afyoncu'nun "tarihsel içerikli" bir yazısı dikkat çekiyor. Afyoncu'nun yazısında, Diyarbakır'ın tarih boyunca sadece Türk devletlerine başkentlik ettiğinden bahsediliyor.

DİYARBAKIR'IN TÜRKLÜKLE İLGİLİ UNUTULAN ÖZELLİĞİ
Başbakanımız dün Diyarbakır'daydı. Diyarbakır'ı hayali başkent yapanlar, şehrin önemli bir özelliğini unutuyorlar. Diyarbakır, tarih boyunca iki Türk devletine İnaloğulları ve Akkoyunlular'a başkentlik etmişti...

Diyarbakır, Dicle kenarında önemli ticaret ve ulaşım yolları kavşağında kurulmuştu. Bu yüzden tarih boyunca önemli bir şehir oldu. Diyarbakır, 639'da Halid bin Velid tarafından fethedilince şehirde Müslüman hakimiyeti başladı. Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah zamanında Mayıs 1085'te Diyarbakır Türk hakimiyetine girdi.

İNALOĞULLARI'NIN BAŞKENTİ DİYARBAKIR
Anadolu'nun Türkleşmesi sürecinde Selçuklular'ın yanı sıra birçok Türkmen beyliği önemli roller üstlendiler. 11. yüzyılın sonu ve 12. yüzyılın başlarında Güneydoğu Anadolu bölgesinde, Hasankeyf ve Mardin merkezli Artukoğulları, Erzen ve Bitlis merkezli Dilmaçoğulları, Siirt ve çevresinde Kızıl Arslanoğulları ve Diyarbakır merkezli İnaloğulları (Yınaloğulları) kurulmuştu. Bölgede 1095'ten 1183'e kadar hüküm süren İnaloğulları Beyliği'nin başkenti Diyarbakır'dı.

Türkiye'nin genç ve çalışkan Ortaçağ tarihçilerinden Dr. Adnan Çevik'in Yınaloğulları ve Ortaçağ'da Diyarbakır üzerine önemli araştırmaları vardır. Selâhaddin Eyyubî 1183'te bölgeye hakim oldu. 1240'ta Türkiye Selçuklu Sultanı İkinci Gıyâseddin Keyhusrev Diyarbakır'ı zapt etti. Daha sonra Moğol hakimiyetine giren Diyarbakır, 14. yüzyılın ortalarında Celâyirliler'in eline geçti.

Nisan 1394'te Timur tarafından zapt edilerek yağmalanan Diyarbakır 1401'de Güneydoğu Anadolu'nun önemli Türkmen beylerinden Akkoyunlu Karayülük Osman Bey'e verildi. Akkoyunlular devletlerini kurduktan sonra Diyarbakır'ı kendilerine başkent yaptılar.

AKKOYUNLU TÜRKLERİ'NİN BAŞKENTİ
Bölgenin diğer güçlü Türkmen beyliklerinden Karakoyunlular Diyarbakır'ı birkaç defa kuşattılar, fakat alamadılar. Akkoyunlular'ın en önemli hükümdarı Uzun Hasan Karakoyunlu ülkeleri tamamen fethedince Akkoyunlular'ın başkenti Tebriz'e nakledildi. Bununla beraber Diyarbakır Akkoyunlular'ın önemli merkezlerinden biri olmaya devam etti. İran ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da hüküm süren Akkoyunlu Devleti'ne son veren Safevi Türkmenleri bölgeye hakim oldular.

Şah İsmail, 1507'de Diyarbakır'ı elegeçirip, valiliğini Ustaclu Muhammed Han'a verdi. Osmanlılar, 23 Ağustos 1514'te Çaldıran Savaşı'nda Safevîler'i mağlup ettikten sonra 1515'te Diyarbakır ve çevresi Osmanlı hakimiyetine girdi. Osmanlılar, Diyarbakır merkezli bir beylerbeylik kurarak bölgeyi idare ettiler.

AKKOYUNLULAR
Osmanlılar gibi Oğuz Türkleri'nden olan Akkoyunlular, Bayındır boyuna mensuptular. İsimleri besledikleri koyunlardan geliyordu ve yine besledikleri hayvanlardan aşiretlerinin adını alan Karakoyunlular ile düşmandılar. Akkoyunlular Diyarbakır ve civarında yaşarlarken, Karakoyunlular Muş bölgesinde hüküm sürüyorlardı. Akkoyunlular, Moğol istilasından kaçarak 14. yüzyılın ilk yarısında Diyarbakır bölgesine gelip, yerleşmişlerdi.

1402'de Ankara Muharebesi'nden sonra Doğu ve Güney Doğu Anadolu'da hakim olup, Akkoyunlu Devleti kurdular. 1450'lerde en büyük hükümdarları olan Uzun Hasan tahta geçti. Doğu Anadolu'yu tamamen fetheden Uzun Hasan, ezeli düşmanları olan Karakoyunlular'ın üzerine yürüdü ve 1467'de Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah'ı mağlup ederek, Karakoyunlu Devleti'ni ortadan kaldırdı.

Daha sonra Kirman ve Bağdad'ı ele geçirdi. Osmanlılar, Doğu Anadolu'da yayılmaya başlayınca Uzun Hasan'la karşılaştılar. Uzun Hasan, 1473'te Otlukbeli Muharebesi'nde ilk defa bir mağlubiyete uğradı. Bu muharebe Akkoyunlu Devleti'nin sonunu hazırladı. 1478'te Uzun Hasan'ın ölümünden sonra taht kavgaları ve Safevi Türkleri ile mücadele bitmek bilmedi.

1500'de Akkoyunlu Devleti, Elvend ve Murad beyler arasında ikiye bölündü. Şah İsmail, 1501'de Elvend'i mağlup ederek, Tebriz'e girdi ve Safevi Devleti'ni kurdu. Daha sonra diğer Akkoyunlu hükümdarı Murad Bey üzerine yürüyen Şah İsmail, onu da yenerek Akkoyunlu Devleti'ni sona erdirdi.

MEDYAPOST

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol